[Evde] Dekoratif Sabun Yapımı

Geçtiğimiz aylarda tatlişko kuzenim Didi ile Pangaltı'daki Gutava Atölye'de dekoratif sabun yapım kursuna katıldık. 3'er kişilik gruplarda, herkes en az 10 adet dekoratif sabun yapacak şekilde, sergileme ünitesindeki silikondan kalıplarımızı seçtik ve heyecanla çalışma tezgahının etrafına dizildik. Bu yayında, o atölye sırasında almış olduğum notları, internetten derlemiş olduğum bilgi ve görsellerle birlikte paylaşmaktayım.

Sabunun tarihçesi ile ilgili detaylı bilgi aktarımına bulaşmadan, evde dekoratif sabun yapımına genel bir bakış olarak, gerekli içeriği şahsımca önem sırasına göre aşağıya sıraladım. Özet bilgi takibinde, sabun yapılışı ile ilgili detayları inceleyebilirsiniz.

→ Sabun Bazı: Sodyum hidroksit (kostik soda), saf su ve yağ karışımı. Piyasada, eritmeye hazır halde şeffaf ya da opak seçenekleri bulunmakta.

Şeffaf ve Opak Sabun Bazı

→ Kalıp: Evde yapılan sabunun kolay çıkarılabilmesi için silikondan imal edilmesi önerilen, zevkinize göre çeşit çeşit kalıplar.

Çeşitli Şekillerde Silikon ve Ahşap Malzemeden Kalıplar

→ Esans: Tercihe göre seçebileceğiniz envaitürlü kokular. 

Çeşitli Kokulu Doğal Esanslar

→ Boya: Toz, sıvı ve neon olmak üzere üçe ayrılmaktalar. Dip not olarak; toz boyalar kendinden sedefli parıltılar içermektedir.

Sırasıyla Toz, Sıvı ve Neon Boyalar

→ Yardımcı Malzemeler: Çeşitli ölçülerde becherglas, damlalık, bıçak, eldiven, gözlük (biraz abartılmış gözükebilir; ancak tedbiri elden bırakmamakta fayda var) ve tabii ki eritme işlemleri için mikrodalga fırın.

Evde Sabun Yapımı için Gerekli Yardımcı Malzemeler

→ Yapılışı:

Gliserin esaslı sabun bazı, küçük parçalar halinde becherglas içine doğranır. Bu şekilde baz daha kolay eriyecektir. Sabun bazı ile doldurulmuş becherglas mikrodalga fırında orta sıcaklıkta ve 2 dakika boyunca ısıtılır. Eğer baz, uzun süreli ısıya maruz kalırsa köpürebilir. Arada bir kontrol etmekte yarar var. Mikrodalga fırın yoksa, 15 dakikalık benmari usulü ısıtma yöntemi ile de sabun bazını eritebilirsiniz.

Eritme sonrasında boya işlemi başlamaktadır. Kullanılacak miktar, istenen renk yoğunluğu seviyesine göre ayarlanabilir. Yoğunluğunu düzenlemek için boyayı, sıvıya azar azar yedirmek etkili olacaktır. Bu işlemden hemen sonra, eriyik durumdaki renklendirilmiş sabun bazına bir miktar su ilave edilir. Bu süreçte suyu fazla koyarsanız, sabun ileride terleme yapıp içeriğindeki fazla suyu dışarı atacaktır. 40 ml erimiş çözeltiye, 1 tatlı kaşığı su konulacak şekilde işleme devam edebilirsiniz.

Boya ve su katımı sonrası esans ilavesine geçilir. Aşağı yukarı ölçü vermek gerekirse; 10 ml çözeltiye, 1 damla esans koymak yeterli olacaktır. Boya ve esans kullanımı konusunda önemli bir detay da toz boya kullanacaksanız, alkol içerikli olmayan yağ bazlı esans ile toz boyayı çözmeniz gerektiğidir. Esans eklenmiş bir sabunun ortalama koku salma süresi 3 ay kadardır. Eğer bu sürenin uzamasını isterseniz; sabunu, şeffaf film ya da kapalı bir kap içinde saklayabilir ve bu şekilde kokunun daha uzun süre korunmasını sağlayabilirsiniz.

Esans da eklendikten sonra karışım, kalıplara dökülmeye hazırdır. Karışım, kalıba tek bir noktadan, sabit bir şekilde, yavaş ve dikkatlice dökülür. Kalıba dökülmüş karışım üzerinde küçük hava kabarcıkları oluşabilir. Bu hava kabarcıklarını alkol içerikli bir sıvı ile giderebilirsiniz. Örneğin kolonya bu işlem için idealdir. Kolonya, sprey ağızlıklı bir kap içinden doğruca kabarcıkların üzerine püskürtülür. Kullanılan miktarın çok az olmasından dolayı, karışımın da kendi ısısı ile alkol uçacak ve hava kabarcıkları da giderilecektir.

Sabunun kuruması, kalıbın hacmine ve sabun bazının şeffaf ya da opak olmasına göre farklılık göstermektedir. Örneğin yukarıdaki kalıp görsellerinde bulunan kıvrık tüylü koç, opak sabun bazı kullanılması durumunda 45 dakika; şeffaf sabun bazı kullanılması durumunda 60 dakika içinde soğumaktadır. Soğutma işlemini hızlandırmak isterseniz, karışımı kalıba boşalttıktan bir süre sonra (çatlamaları önlemek için) buzdolabına  da koyabilirsiniz.

Evde sabun yapım prosesi özet olarak bu şekilde; ancak işin dekoratif kısmı için, kalıba döküm işlemi geliştirilerek, süslenebilir. Farklı renklerdeki karışımları, farklı zamanlarda kalıba dikkatlice dökerek, aynı sabun içinde birçok rengi bir arada kullanabilirsiniz. Kalıp içine, örneğin peeling fonksiyonlu bir sabun için lavanta, mavi haşhaş tohumu, çörek otu, doğal sünger lifleri vb. agregatlar koyabilirsiniz. Ya da örneğin şeffaf sabun bazı kullanacaksanız, görsel estetik için kalıp içine deniz kabukları, küçük oyuncaklar, boncuklar, sim vb. materyaller ekleyebilirsiniz. 

İşte bunlar da o gün ortaya çıkardıklarımız...

[Göz'de] Atölyede Sabun Yapımında